Gezicht reconstructie van Wende

Mijn dank aan Fred van Immerseel van de afdeling anatomie en embryologie en Joost Roelofs van de afdeling radiologie van het LUMC. Ook alle informatie van de Archeoloog die de opgraving heeft gedaan was van grote waarde dus ik wil ook graag Theo ten Anscher bedanken. Bovenal wil ik het museum van Schokland (in de persoon van Henk Kloosterman) bedanken voor de opdracht.

Klik hier voor de afbeeldingen van dit project.

De Sabeltandtijger uit de Noordzee

Auteurs: Dick Mol, Wilrie van Logchem, Kees van Hooijdonk en Remie Bakker.

Uitgeverij Drukware, Norg.

Manimal Works is betrokken bij het maken van en boek over de sabeltandtijger Dit mooi vormgegeven boek, is te koop vanaf december 2007 Medio 2008 zal de Engelse versie verschijnen. Dit boek is gemaakt naar aanleiding van de vondst van een onderkaak van de Homotherium latidens in Nederland. Het boek zal in de vraag naar serieuze boeken over de sabeltandtijger, zeker voldoen. Meestal zijn dergelijke boeken geheel wetenschappelijk of alleen voor een zeer jong publiek. Dit unieke, boek zal garant staan voor veel actuele, wetenschappelijke informatie en kijkplezier, voor jong en oud, wetenschapper en amateur.

Bestel het boek

ISBN nr. 978-90-78707-03-5

Steppenwisent

Schetsontwerp voor een steppenwisent, die medio 2007 uitgevoerd is in 3-D, ten behoeve van Twentse Welle, het nieuwe museum in Enschede in de wijk Roombeek. In dit museum worden de collecties van Museum Jannink, het Natuurmuseum en de voormalige oudheidkamer ondergebracht.

Meer Mammoet!

Aan het eind van 2004 ben ik benaderd om een model te maken van een mammoet. Het team dat ook de Discovery-Channel mammoet heeft geborgen heeft een nieuwe mammoet gevonden. Omdat er van dit dier meer bewaard is gebleven is dit dier ook het uitgangspunt voor dit model. De gevonden resten van de Yukagir mammoet zal, tegelijk met het model, worden getoond op de wereld-EXPO 2005 in Nagoya, Japan. Het model moet de bezoekkers een idee geven van hoe de Yukagir mammoet eruit heeft gezien. De bouw is nu voortgaande en het is de bedoeling dat het model op 20 februari 2005 naar Japan wordt vervoerd waar het model wordt afgebouwd. Het zal afgietsels van de tanden in de bovenkaak krijgen en een hoogte hebben van 283 centimeter.
De wetenschappelijke begeleiding voor dit project is in handen van Dick Mol. Hij was ook ter plekke toen de Yukagir mammoet werd geborgen en hij kent alle kenmerken van dit dier. Zijn hulp is onmisbaar om dit model verder te brengen dan een gemiddelde mammoet. Zijn kennis maakt dit de Yukagir mammoet.

Plaatsing beeld Jan Fabre

In Leuven (België) is op 26 oktober 2004 op de marktplaats het door Manimalworks uitgevoerde beeld "Totum" van de prachtjuweelkever van Jan Fabre geplaatst. De kever is geplaatst op een naald van 27 meter hoog.
Een échte prachtjuweelkever is 4 centimeter groot.

REMIE'S WEBlog: Reisverslag Kathanga

Zo af en toe komt er een opdracht
op je pad die in alles bijzonder is.
Zo werd ik gevraagd om een
replica te maken van een blok
bevroren zand dat is uitgehakt
uit de Russische toendra
In dit blok zitten al 20.380 jaar
lang, de resten van een
mammoet ingevroren!

Ja inderdaad twintigduizend driehonderd en tachtig jaar. De mensen die het
blok hebben uitgehakt en vervoerd (per helikopter) hebben dit gefilmd en
die film verkocht aan Discoverychannel . De meeste mensen deze mammoet
(de Jarcov–mammoet) als de  “Discoverychannel mammoet”.
Jarcov is de familienaam van de man die deze mammoet heeft gevonden.
Het echte blok is te zwaar (± 23.000 kg) en mag Rusland helemaal niet uit
van de Russische regering. Daarom hebben ze een model van het blok nodig
als ze gebruik willen maken van het verhaal over deze mammoet.
Niets bijzonders want elk blok lijkt op …een blok, geen kunst dus.
Wat erg belangrijk is aan dit blok (en het dus herkenbaar maakt) zijn de
slagtanden die eruit steken. Ivoor mag absoluut niet worden uitgevoerd
uit Rusland. De oplossing: Ik naar Rusland.

Kathanga

originele mammoettand

interieur vliegtuig

Ik mocht naar de meest noordelijke stad in Siberië (Khatanga) om mallen te
maken van de tanden!  Eigenlijk denk ik dat dit de meest noordelijke mallen
zijn voor Rusland, ooit (voor mij dan).
In het begin zou ik de materialen regelen om de mallen te maken maar het
werd al snel duidelijk dat je de kontakten hiervoor moet hebben en vooral
de ervaring. De opdrachtgever heeft deze ervaring in overvloed en gelukkig
kon ik hierop terugvallen. De kernwerkzaamheden van het bedrijf
“CERPOLEX” is het organiseren van poolreizen. Door de contacten konden
de meeste materialen in Rusland zelf worden gekocht. Dit maakten contact
en de bemoeienis voor mijzelf met de douane overbodig.
De reis erheen ging in twee stappen.
Ik vloog eerst naar Moskou en daar werd ik opgehaald door een groep van
drie taxi chauffeurs, één gids, de vrouw van de opdrachtgever (Silvie) en
twee poolreizigers. Met deze groep zijn wij naar een ander vliegveld gegaan
in Moskou.  Dit is een reis van ± 1 uur tot aan het nationale vliegveld
(Doremethevo). Inmiddels was de bagage aangezwollen tot een
indrukwekkende berg welke geacht werd te passen in. Op het nationale
 vliegveld moest ik samen met een mede reiziger, ±4 uur wachten met de
berg  bagage. De rest ging opdrachtgever (Bernard Buigues) ophalen met
zijn bagage.

Bernard Buigues

het winkelcentrum van
doppuladidvuadowovzow

Khatanga

Uiteindelijk vlogen wij (en de groeiende berg  bagage) in een Tupolev uit de
jaren ’70 naar Krarsjorjarsk. Hier kwamen wij om ± 5.00 uur aan en toen
moesten wij met de hele handel naar weer een ander vliegveld. Dit was
uitgestorven en koud. Een paar mensen moesten nog wat materialen voor
mij halen en wij hebben met een kleine groep op de spullen gepast en wat
geslapen. Om ongeveer 9.00 uur werd de laatste berg spullen verenigd met
de reeds bestaand berg materiaal en kon het wegen beginnen. Ik denk dat
dit wel vaker voorkomt bij deze lijn maar de mensen leken zich Bernard
goed te herinneren en waren erg enthousiast in het optellen van het totaal
gewicht van de berg bagage die bijna manshoog lag te wachten op het
vervoer naar het vliegtuig.  Om ± 10.00 werden wij uitgenodigd om na het
inchecken in de VIP–lounge iets te eten en te drinken. Bernard is een goede
bekende, en zorgt voor veelwerk en inkomen en kreeg dus een
VIP-behandeling en ik ook). Ik denk dat het ook te maken heeft met de
verschrikkelijk hoge extra kosten die Bernard moest betalen voor het
overgewicht. Ik denk dat dit wel opliep tot 2500,- EUR!! Je snapt, daar kon
wel een broodje vanaf.

werkplaats

Mijn sfeervolle slaapkamer (met opgezette zeehond op nachtkastje)

Vanuit Krarsjorjarsk vlogen wij in een propeller vliegtuig, die van binnen
verdacht veel leek op de afgedankte kipcaravan die de ouders van een
vriend van mij ooit in de tuin hadden staan als speelplaats voor de kinderen.

Ik was erg blij dat ik oordopjes had meegenomen uit Nederland want deze
vliegtuigen maken wel iets meer geluid dan de grotere vliegtuigen die op
“echte” bestemmingen vliegen.
Hoe rottig en oud de vliegtuigen ook zijn, de piloten zijn fantastisch.
Ik heb ze zien stijgen en landen op banen waar ik met de auto nog zou
omvallen.Na 5 uur in een te krap vliegtuig naast een (naar alcohol
riekende) Rus (met een dood beest op z’n hoofd= petje) moesten wij
een tussenlanding maken in een plaatsje dat een naam heeft. Ik weet alleen
niet meer welke, Ik geloof dat het klonk als; doppuladidvuadozow. Zodra
het vliegtuig was geland kwamen de mensen uit huizen en probeerden bij
vaste marktkramen (het worden echte kapitalisten) lokale gerechten te
verkopen. Jam, bessen, takjes voor in de sauna, vis en kaviaar. Goed na
een verkwikkende pauze weer in de caravan, (sorry,  het vliegtuig) en na
± 4,5 uur eindelijk Khatanga. Toen wij aankwamen was het donker en koud.
Bovendien lag er hier wel sneeuw.

permafrostgrot

permafrostgrot

het ruikt hier naar mammoet

Khatanga

Deze stad ligt midden op de toendra en er zijn twee manieren om er te
komen. (lopen niet meegerekend) 1= vliegen en 2= met de boot. Het ligt
aan de Khatanga rivier en die is 4 van de 12 maanden bevaarbaar. Door de
stad (ooit woonden hier ±10.000 mensen, nu nog maar ± 4.000) loopt een
weg die gewoon in de toendra begint en aan de andere kant eindigt in
de toendra.
 
Dan ben je pas in Rusland.
Uitladen en snel naar de plaats waar ik zou slapen. Eigenlijk is dat één
lange dag. Ik heb dus daar in het hoge  noorden gewerkt en rond gelopen.
Het werk is natuurlijk overal hetzelfde maar het zijn de omstandigheden die
het leuk /interessant maken. Het werken in een ruimte van 4 bij 4  meter en
dan je slagtanden inbouwen, was een uitdaging, vooral voor mijn rug. Het
wordt helemaal leuk als je je siliconen rubber moet gaan aanbrengen en
deze moet laten uitharden met een föhn omdat de verwarming het hok net
niet helemaal warm krijgt. Vervolgens was het onmogelijk om polyester naar
het noorden te transporteren. Alles moet per vliegtuig aangevoerd worden
en de peroxide (de verharder)mag absoluut niet met een vliegtuig mee.
De alternatieve optie was, epoxy gebruiken.

Gelukkig was het er in het begin nog niet erg koud (volgens de Russen
±10ºC) en de tanden lagen in een “warme ruimte” van wel ± 10ºC. Maar op
een gegeven moment is het buiten –24 ºC geweest. De ijzeren deur werkt
niet echt in je voordeel als je de kou buiten wilt houden.  De kou doet
vreemde dingen met de kunststoffen. De epoxy wordt dikker en daardoor
makkelijker te lamineren. Daar staat tegenover dat de lagen glasvezels
elkaar niet goed benaderen en de hars snel begint te versplinteren.
Het resultaat is een mal die, als deze koud wordt, keurig in lagen
versplintert en loslaat. Erg handig voor het maken van een mal die een
grote kans loopt om koud te worden. Waar deze epoxy, tot mijn verbazing,
wel weer goed aan blijft kleven is siliconen!

de slagtanden in de mallen

werkplaats

op Schiphol

De omgeving is meer dan indrukwekkend. Vooral de kou is iets dat je als,
gemiddelde, gematigde Nederlander niet bij stil staat.

Ik ben blij dat ik daar nu niet meer zit . Vooral in de maanden januari en
februari is het daar op z’n koudst. Het kan daar dan wel –45ºC worden.

Wat daar ook opvalt is dat mensen daar veel zelf jagen en dan vooral op
rendier. (Blijkbaar rent dit dier niet snel genoeg vanwege de kou). Ik zag
daar veel sneeuwscooters met sledes voorbijgaan. Op die sledes liggen
stapels rendieren die opgeslagen worden in oude zeecontainers bij de
huizen. In de zomer worden deze lijken (samen met vis) opgeslagen in de
grot onder de stad. Deze grot zit in de permafrost. Dat is bevroren zand dat
nooit ontdooit. Hierdoor blijft ook een mammoet van 20.000 jaar oud,
redelijk goed.

Het is helemaal niet vreemd dat als je in de morgen uit je deur komt dat de
buurman met een bijl een rendier in stukjes staat te hakken.

Zoals ik al vertelde staat het blok in de permafrostgrot onder de stad.
In deze grot ligt ook een grote verzameling mammoetslagtanden en botten
van veel andere dieren uit de ijstijd. Die ruimte is half rond en altijd koud.
Door het bezoek van mensen, die (als het goed is) ademen, komt er een laag
ijskristallen op de wanden en alle voorwerpen die er staan. Alles schittert
van de kristallen. Achter een muur van ijsblokken staat het grote blok. Er is
maar een klein deel uitgegraven en op sommige plaatsen kan je de vacht
van de mammoet zien , aanraken en…ruiken. Echte mammoet.

op Schiphol

Het was echt heel bijzonder om daar te zijn.
De terugreis was ook erg interessant. Het hele verhaal, plus vertragingen
door slecht weer,  in omgekeerde volgorde met de mallen van twee
mammoettanden van 3 meter lang. Het was echt heel ...interessant .
Wat opvalt is dat Russen niet vreemd opkijken van het vervoeren van deze
grote, onhandige, gevaartes. Ik heb het idee dat er op binnenlandse
vluchten wel meer, uitdagendere voorwerpen worden vervoerd. Echt
lastig was het om de KLM te overtuigen van het feit dat ik deze dingen
graag mee wilde nemen. Er moest eerst gekeken en gemeten worden om
te zien of dit wel een vliegtuig in kon. In wezen is een luik van 50 bij 50 cm
voldoende natuurlijk. Op de een of andere manier is de douane wel erg
nieuwsgierig naar wat er in de 3 meter lange toeters zit…heel gek.
Ik moet zeggen dat er erg goed wordt gekeken of je geen tanden
meeneemt het land uit en of je geen verboden spullen het land mee
invoert.

Zou ik weer gaan?  
Zeker zeg maar wanneer!!

Lucy op de Apenheul

Voor de Apenheul in Apeldoorn, maakten we een reconstructie van
Lucy, het beroemde in 1974 gevonden skelet van een ±4 miljoen jaar oude dame.

Opzet van Lucy in klei.

Hier het model van Lucy in aanbouw .